Amerika
|
|
Alan
|
|
Nüfus
|
910,720,588
|
Yoğunluk
|
21/km² (55/sq mi)
|
Ülkeler
|
35
|
Zaman Dilimi
|
Amerika'nın siyasi haritası
Amerika, Batı Yarımküre'de, Yeni Dünya olarak adlandırılan bölgede, Kuzey Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve bunlara bağlı
adalardan meydana gelen kıtalar ve adalar topluluğu. Batı dillerinde
genellikle Amerikalar olarak adlandırılırken dilbilgisi
kuralları gereği Türkçede Amerika olarak
adlandırılır. Amerika sözcüğü birçok dilde Amerika Birleşik
Devletleri (ABD) anlamında da kullanıldığı için kavram
karmaşasına neden olabilmektedir.
İsim kökeni
Amerika isminin kökeni ile ilgili birkaç teori vardır:
İkinci bir teori kıtaya ayak basan ilk Batı Avrupalı
olan John Cabot'nun finansörü Richard Amerike'nin adından türetildiğidir.
1. teori
Bu teoriye göre America sözcüğü 1500'lü
yılların başında yaptığı iki yolculuk sonucu Güney Amerika'nın doğu sahillerine
ve Karayiplere ulaşan İtalyan denizci ve haritacı Amerigo Vespucci'nin isminden
türetilmiştir. Teoriye göre, Alman haritacı Martin Waldseemüller bu ismi Vespucci'nin isminin Latince söylenişi olan
“Americus Vespucius”tan türetmiştir.
1507 yılında Batlamyus'un
"Kozmografya" eserinin Latince güncellemesi
üzerine çalışan Martin Waldseemüller, Vespucci'nin mektuplarından birinde
"Mundus Novus" adını verdiği "Yeni Dünya"yı keşfettiğini
okuyunca, "Cosmographiae Introductio"da Amerika ("America")
ismini önerir.
Her ne kadar, Waldseemüller'in çalışmasının
yayılmasıyla "Amerika" terimi popülerlik kazandıysa da, Vespucci'nin
yazılarındaki tutarsızlıklar birçok İspanyol ve Portekizlinin eleştirisine
sebep oldu. Bu eleştiriler Vespucci'nin diğer denizcilerin keşiflerini
kendisininmiş gibi gösterdiğini söylüyor ve bununla birlikte de "Yeni
Dünya" fikrine şüpheyle bakıyordu. Yine de Avrupa'nın diğer ülkelerinde
"yeni dünya" için "Amerika" ve orada yaşayanlar için de
"Amerikalı" adı kullanımı yaygınlaşıyordu. Ancak İspanya ve
Portekiz'de resmî terim Doğu Hint Adaları idi.
Waldseemüller "Amerika" adını kullandığında
somut olarak Kristof Kolomb ve diğer kaşifler tarafından keşfedilen Antilleri ve Güney Amerika'nın kuzeydoğu
sahillerini kastediyordu.
"Amerika" adı ilk defa Batı yarımküredeki kıtanın
tamamını adlandırmak için 1538 yılında Gerardus Mercator tarafından
bir harita üzerinde kullanılmıştır.
2. teori
Teoriye göre "Amerika" adının 1497
yılında John Cabot'nun yolculuğunu finanse eden İngiltere'nin Bristol şehrinden
Richard Amerike'nin adından türetilmiştir. Cabot, kıtaya ayak basan ilk Batı
Avrupalı olmuştur.
Nüfus ve yüzölçümü
Amerika, dünyanın toplam yüzölçümünün %8,3'ünü,
karasal yüzölçümünün %28,4'ünü kaplar. Dünya nüfusunun %14'ü (900
milyon) Amerika'da yaşamaktadır.
Amerika |
|||||||||
Amerika Birleşik Devletleri (kısaca ABD) (İngilizce: United States
of America (USA), ayrıca Birleşik Devletler olarak da
bilinir), elli tane eyalet ve bir tane federal
bölgeden oluşan bir federal anayasal cumhuriyettir. Ülkenin çoğu (48 tane eyaleti olan Kıta ABD'si ve ülkenin federal bölgesi olanWashington, DC), Kuzey Amerika'nın ortasında, Büyük Okyanus ve Atlas Okyanusu'nun arasında bulunmaktadır. Bu ülkenin vatandaşlarınaAmerikalı veya Amerikan denir.
Kuzeyinde Kanada, güneyinde ise Meksika ile sınırı
bulunur. Alaska eyaleti,
kıtanın kuzeybatısında bulunarak doğusunda Kanada ve batısında Bering Boğazı'nın öbür tarafında bulunan Rusya'nın arasında bulunmaktadır. Hawaii eyaleti, Büyük Okyanus'un ortasında bulunan
bir takımadadır. AyrıcaKarayipler ve Büyük Okyanus'ta bulunan birçok denizaşırı toprağı vardır.
Resmî kuruluş tarihi 4 Temmuz 1776'dır.
Doğuda Atlas Okyanusu'ndan, batıda Büyük Okyanus'a
kadar 4.500 km genişliğindedir. Alaska ve Hawaii'yi de içine alan Amerika
Birleşik Devletleri'nin 9 milyon kilometrekareden fazla yüzölçümü vardır.
Hawaii ise, Büyük Okyanus'ta olup, kıta üzerindeki Amerika Birleşik
Devletleri'nden 3.200 kilometre uzaklıktadır. Alaska 50 eyaletin içinde yüzölçümü
en büyük olanıdır. Ülkenin güney tarafında bulunan Teksas bu bakımdan ikinci sırada gelmektedir.
Tarihçe
Amerika Kıtası'nın 1492'de Avrupalılar tarafından keşfinden sonra İspanyollar, Portekizliler, Fransızlar ve İngilizler, buradaki yerli
halkların aleyhine toprak sahibi oldular. Avrupalılar, Amerika'daki
topraklarını genişlettikten sonra, İngiltere başta olmak üzere çeşitli
ülkelerden göçmenler alıp buralara yerleştirerek koloniler kurdular.[5]
18. yüzyıl ortalarında, bu kolonilerin sayısı 13'e
yükseldi ve bu Onüç Koloni, Amerika Birleşik
Devletleri'nin temelini oluşturdu.
Amerika Kıtası, insanlar için yeni olanaklar ve yeni
bir hayat sağladı. Daha sonra, bu koloni sistemi sömürgecilik politikasına
dönüştü. İngiliz kolonileri, Birleşik Krallık'a endüstri konusunda hizmet ediyordu. İngilizler kolonilerden vergi alıyordu.[6] Koloniler zaman
içinde İngiliz devletinden farklı bir kimlik geliştirmeye başladı. Nüfus hızla
büyüyor, tarıma dayalı ekonomi gelişiyor, iş adamları ticari ataklarda
bulunuyordu. Dinsel yapıda da farklılık vardı. Avrupa'dan gelenler tutucu
bir protestanlık geliştirmişti.
Yönetimleri de İngilizlerden farklıydı. Kolonilerin
her birinde (Pensilvanya dışında),iki yasama meclisi bulunuyordu. Kolonileri temsil eden alt
meclisin üyeleri mal sahipleri tarafından seçiliyor, Krallığı temsil eden üst
meclis üyeleri ise İngiliz Kralı tarafından tayin ediliyordu. Kolonilerde
yaşayanlar aynı zamanda mahkemeler kurmuştu ve İngiliz hukuk sistemini
uyguluyordu.
1756-1763 yılları arasında İngiltere'nin Avusturya, Fransa ve Rusya ittifakıyla yaptığı savaşlar (Yedi Yıl Savaşları), İngiliz maliyesi üzerinde ciddi bir yük oluşturmuştu. İngiltere malî
yükünü gidermek amacıyla yeni vergiler koyması, Amerika'daki kolonilerin
tepkisiyle karşılaştı. Koloniler yüksek vergiler ödeyip, karşılığında hiç bir
şey alamamaktan rahatsızlardı. Çay ihracatına gelen yüksek ek vergiyle
koloniler, 18. yüzyıl ortalarından beri hazır oldukları bağımsızlık
mücadelesini hayata geçirdiler. Savaşın başlarında George Washington, Thomas Jefferson tarafından
kaleme alınan ve özgürlük isteklerini dile getiren Amerikan
Bağımsızlık Bildirgesi'ni yayınladı (4 Temmuz 1776).
Sonradan 4 Temmuz günü ABD bağımsızlık günü olarak kabul edilmiştir.
Altı yıl süren savaş sonunda, George Washington
komutasındaki koloni güçleri tarafından yenilgiye uğratılan İngiltere geri
çekilmiş ve 1783 yılında Paris antlaşmasıyla 13 koloninin bağımsızlığını kabul
etmiştir. ]Bağımsızlıklarını ilan eden koloniler, içişlerinde
serbest eyaletlerden oluşan Amerika Birleşik Devletleri'ni kurdular (1787).
1789'da Anayasanın tamamlanıp onaylanmasıyla yeni bir ulus ve Amerikan üst kimliği
doğdu.
Amerika Birleşik Devletleri, ülkeyi anayasayla yöneten
bir Başkanın seçimle iş başına geldiği ilk modern demokratik cumhuriyettir. Bu
manada Fransız Devrimi'nin de öncüsü olmuştur. Bu sistem 18. yüzyıl dünyasında eşitlik, insan
halkları, adil yargılama ve kuvvetler ayrılığı gibi kavramların gündeme
gelmesini sağlamıştır.
ABD'nin genişlemesi
ABD doğal kaynaklarının zenginliği, genç ve dinamik
bir insan gücüne sahip olması nedeniyle 19. yüzyıl boyunca hızla sanayileşti.
Ancak 1861-1865 yılları arasında çıkanAmerikan İç Savaşı ülkeyi parçalanma tehditi altına soktu. Savaş kuzeydeki eyaletlerin
başarısıyla sonuçlandı ve ABD tekrar hızlı bir gelişme dönemine girdi. 20.
yüzyıl başlarında çıkan I. Dünya Savaşı'nın İtilaf Devletleri tarafından kazanılmasında önemli bir rol oynadı. II. Dünya Savaşı'nda da Almanya, İtalya ve Japonya'ya karşı büyük bir
başarı kazanan ABD artık bir süpergüç haline gelmişti.
Bu iki dünya savaşından sonra dünya ülkeleri iki kutuba ayrıldılar. Soğuk Savaş adıyla anılan
bu dönemde ABD NATO örgütü
çatısı altında Batı Bloğunun liderliğini üstlenirken,Sovyetler
Birliği Doğu Bloğu'nun (Varşova Paktı) lideri durumundaydı. Soğuk Savaş yılları boyunca ABD başta Kore Savaşı ve Vietnam Savaşıolmak üzere birçok savaşlara katıldı. 1989 yılında Berlin Duvarı'nın
yıkılışı ardında Soğuk Savaş sona erdi. 1990
yılında Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi üzerine çıkan I. Körfez Savaşı'nda ABD Irak ordusunu yendi. ABD 1995 ve 1999 yıllarında NATO ülkelerinin
yardımıyla Bosna Savaşı'na ve Kosova
Savaşı'na müdahele etti. 2001 yılında New York ve Washington, DC gibi büyük ABD
kentleri terör örgütü El Kaide tarafından 11 Eylül 2001
Saldırıları'na sahne oldu. Bu saldırılara yanıt olarak ABD 2001
yılında Afganistan Savaşı ve 2003 yılında da Irak Savaşı'nı başlattı. Bu
savaşların amacı El Kaide'nin lideri Usame Bin Ladin'in öldürülmesiydi.
Savaşlar karşılığını verdi ve 2 Mayıs 2011'de kendi evinde yakalanarak
öldürüldü.
İklim
Amerika Birleşik Devletleri'nin iklimi sürekli
değişkenlik gösterir. Doğu ve batı kıyılarındaki sıradağlar, okyanusların iç
kısımların iklimine tesir etmesini önlediklerinden, bu kıyı şeritleri hariç
bütün ülkede karasal iklim hakimdir.Ülkenin kuzeyinde ise Kanada'dakine benzer çam ormanları görülebilir.
Orta kısımlar çok yüksek olduğundan, mevsimler
arasında pek fazla sıcaklık farkı yoktur. Yaz mevsiminde orta bölgelere alçak
basınç hakim olmasına rağmen, okyanustan gelen nemli hava Appalachianlar
tarafından engellenmediği için orta bölgeler yaz mevsiminde bol bol yağış
alırlar. Batı taraflarında ise yağış daha azdır.
Atlas Okyanusu'na kıyı olan şeridin güney kısmı nispeten yağışlı ve ılıman olmasına
rağmen, kuzeyi daha serin olup kışları pek şiddetli geçer.
Meksika Körfezi'ne bakan güney kısım
açık ve düz olduğundan bu kısımlarda tropikal iklim hakimdir. Burada yazlar
sıcak, kışlar ise ılımandır. Her mevsimde bol yağış görülür. Alaska kıyı şeridi, denizden etkilenen bir iklime sahip
olmasına rağmen, iç kısımlarında çok şiddetli soğuklar görülür.
Yönetim biçimi
Amerika Birleşik Devletleri 50 eyaletten meydana gelen bir federal birliktir. Ulusal
hükümetin merkezi, District of Columbia'dır. Anayasa, ulusal hükümetin bünyesinin
ana hatlarını tesbit eder. Yetkileri ile faaliyetlerini belirtir. Kendine has
anayasa ve yetkilere sahip olan her eyalet de öteki işlerden sorumludur. Her
eyalet; yönetim bakımından şehir, kasaba, nahiye ve köylere ayrılmıştır. Her
eyaletin seçimle gelmiş kendi valileri vardır.
Güven, kalite ve huzurun adı SD Yurt Dışı Eğitim Danışmanlıgı'dır.
Siz okuyun, basarılarınızla biz gurur duyalım.
Eğitim için yatırım yapan herkese en içten dileklerimizle başarılar diliyoruz.
SD YURTDIŞI EĞİTİM
DETAYLI BİLGİ İÇİN - HAFTA ARASI VE CUMARTESİ GÜNÜ SAAT 9-19 ARASI ULAŞABİLİRSİNİZ
SD YURT DIŞI EGİTİM OFİS TEL - 0232 441 74 34
SD YURT DIŞI EGİTİM OFİS TEL - 0232 441 74 34
SİRKET - 0544 656 09 23 - 0507 917 37 50
www.sdyurtdisiegitim.com.tr ADRESİNDEN BİLGİ İSTEK FORMUNU DOLDURABİLİRSİNİZ .DANIŞMANLARIMIZ SİZLERE EN KISA ZMANDA BİLGİ VERECEKLERDİR
www.sdyurtdisiegitim.com.tr ADRESİNİDEN BİZ SİZİ ARAYALIM FORMUNU DOLDURUN SD DANIŞMANLARI SİZİ EN KISA ZAMANDA ARAYACAKLARDIR.
www.sdyurtdisiegitim.com.tr ADRESİNİDEN BİZ SİZİ ARAYALIM FORMUNU DOLDURUN SD DANIŞMANLARI SİZİ EN KISA ZAMANDA ARAYACAKLARDIR.
Donanmacı Mahallesi İzmir , Karşıyaka |
Tel/Fax- 0 232 441 74 34 |
Gsm:0(507) 917 37 50 |
skyp/sdworld facebook/sdyurtdisiegitim.com msn/sdworldyurtdisiegitim@hotmail.com www.sdyurtdisiegitim.com.tr |
E-mail: info@sdyurtdisiegitim.com.tr |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder